KIRGIZ MANTI

Kırgız mantı

Malzemeler

Hamuru için
1 kg un
7 adet yumurta
2 yemek kaşığı zeytinyağı
İç malzemesi
200 gr kıyma
1 adet soğan
2 diş sarımsak
2 yemek kaşığı zeytinyağı
Tuz, karabiber

Sunum için

Birkaç dal dereotu
2 diş ezilmiş sarımsak
1 büyük kâse yoğurt

Yapılışı: Hamur için bütün malzemeleri birleştirip yoğurun ve 15 dakika buzdolabında dinlendirin. İçi malzemesi için soğanı ve sarımsakları kıyıp zeytinyağında kavurun. Daha sonra kıymayı, tuzu ve karabiberi ekleyip kavurmaya devam edin. Ocaktan alın, ılınmaya bırakın. Hamuru yumurta büyüklüğünde bezelere bölün. Un serpilmiş tezgâhın üzerinde ince olacak şekilde oklava yardımıyla açın.

Bardağın ağzıyla hamurdan yuvarlak parçalar çıkartın. Her parçanın ortasına iç malzemeden paylaştırın. Hamuru bohça gibi toparlayıp şekillendirin. Hamur bohçalarını un serpilmiş tepsinin içine atıp tepsiyi arada bir sallayın. Daha sonra hamurları yağlı kâğıt serili fırın tepsisine aralıklı olarak dizin. Önceden ısıtılmış 170 dereceye ayarlı fırında hamurlar kızarıncaya kadar pişirin. Sarımsaklı ve dereotlu yoğurt eşliğinde servis yapabilirsiniz.

BEŞ PARMAK (KESMEDEN YAPILMIŞ KIRGIZ USULÜ)

Sonunda ana yemeğin geleceği müjdeleniyor. Yemekten anamız ağladı, halen yemeğin anası konuşuluyor. Ve sofraya beş parmak (İngilizcesi besh barmak) geliyor. Kırgızların bu en meşhur yemeği, kesme denilen çok ince kesilmiş hamurun üzerine küçücük doğranmış et ve soğandan oluşan sosun ilave edilmesiyle yapılıyor. Ve tabii ki elle taarruz edilip parmakların beşi de kullanılarak yeniyor. 

Beşparmak

İçindekiler:

Koyun eti	600 Gr.
Karabiber	1 Çay Kaşığı
Un	250 Gr.
Yumurta	2 Adet
Su	Aldığı kadar
Tuz	Yeteri kadar
Kuru soğan	7 Küçük Boy
Havuç	2 Orta Boy
Patates	3 Küçük Boy

Yapılışı:

1. Soğuk suya et ve tuz, ikiye bölünmüş havuç, patates ve bütün olarak 5 soğan konur, haşlanır.
2. Haşlanmış et kemiklerinden ayrılır. Eni 0.5 cm., boyu 5-7 cm. olarak kesilir.
3. Un, su, tuz ve yumurta ile normal kıvamda hamur tutulur. Erişte gibi 0.5x5 cm. boyutlarında kesilir et suyunda pişirilir. Hamurlar et suyundan süzülerek çıkarılır, et ile karıştırılır.
4. Üzerine halka şeklinde ince doğranmış 2 adet soğan ve karabiber konur.
5. Erişteli et tabakta verilir, et suyu ayrıca bardakta ikram edilir.
6. Et suyundan çıkarılan havuç, patates ve soğanlarla tabak süslenir, ya da ayrıca bu malzemelerden salata yapılabilir.

Not:

1. Kırgızların en ünlü yemeğidir.
2. Koyun elinin kemikli but kısmından olması gerekir

u

Malzemeler
600 gram kuzu eti (kemiksiz) 
200 gram kuyruk yağı
1 adet elde açma yufka. (Hamuru mantı hamuru gibi olur.)
4 adet soğan
4 adet koyun beyni
İsteğe göre baharat
[coverattach=1]Tarifi

Eti normal tuzlu suda haşlayın ve pişirin. Kuyruk yağmı ve beyinleri de aynı suda haşlayın. Hepsini ufak ufak doğrayın ve bir kaba koyun. Yufkadan ince ince doğrayıp etin suyunda haşlayın ve bir tepsiye alın. Soğanları yarım halka şeklinde ve biraz kalınca doğrayıp etin suyunda haşlayın. Doğranmış yufkanın üstüne etleri, yağı, beyinleri ve baharatı yayın. Haşlanmış soğanları da üste yaydıktan sonra yerken her tabağa azar azar koyup üstüne et suyundan koyun.
Yanında salatayla servis yapın.

Malzemeler
750 gram et
4 adet patates
2 adet soğan
1 kaşık un
2 adet yumurta 
1 çay bardağı su 
1 kaşık margarin 
4 bardak et suyu
Kaburga eti kullanın. 


Tarifi
Eti pişirin ve hamuru hazırlayın. Hamuru erişte kalınlığında açtıktan sonra baklava dilimi büyüklüğünde kesip et suyunda pişirin. Pişince delikli tabağa alın ve tereyağı ya da et suyunun yağı ile yağlayın. Et suyunda patatesleri de pişirin. Erişteye soğan vb. baharatları katın. Tabağa koyun, üstüne et, patates koyun. (Afiyet olsun.)

Ağzınıza layık.

SÜMELEK

Sümelek – insanın bağışıklık sistemini güçlendirp organizmayı farklı  zararlı maddelerden koruyan yemek.

İlk önce filizlnemiş tohumun iri tanelerini hazırlamak lazım. Tanenin büyüklüğü 3-4sm’ye ulaşınca kıyma makinesinden geçirilir. Üstüne su dökülüp karıştırıldıktan sonra gaz bezinden geçirilir. Bundan sonra yine üstüne su dökülür, iyice karıştırılır, elekten geçirilir. Tanelerin kalanı yine kıyma makinesinden geçirildikten sonra üstüne su dökülür ve elekten geçirilir.

Kazanda bezir yağı çok ısıtıldıktan sonra soğtulur, un katılır. Bundan sonra iyice karıştırılır, küçük miktarda maya koyulur.

Ateşe koyulup devamlı olarak karıştırılarak dibin tutmasından kaçınır.

Hazır sümelek tıkız ve lüzucetli olmalıdır.

Ateşten almadan önce şeker katılarak biraz kaynatılmalıdır. Yemek soğuk olarak yenir.

ÇON KÖJÖ - DANE ÇORBASI

Çon köjö – eskiden beri pişirilen yemek. Halkta “Yeni yıl çorbası”,        “ilk bahar çorbası”, “büyük çorba” adı kazanmıştır. Müslüman takvimine göre Yeni yıl için Nevruz ayının ilk gününde pişirilirdi.

O gün bütün aul toplanıp istepte ateş yakılırdı. Çocuklar üzerinden atlayıp büyükler ise: “Bütün kötü şeyler gitsin. Yeni yıl başladı, eski yıl gitti”, derdi. Bundan sonra herkes büyük sofranın başına oturur, çon köjö yerdi. Çon köjönün herkese yetmesi için büyük kazanda pişirilirdi.

Kazana su döküp et koyulur. Su kaynamaya başladıktan sonra içine maş, darı ve mısır koyulur. 30-40 dakika kadar pişirilip pirinç, beyaz mısır ve başka taneler katılır.

Bütün taneler hazır olduktan sonra, doğranmış patates ve havuç koyulur.

Un ve yulaf unu ılık suda iritilir. Karışım kazana döküp en sonda zevke göre doğranmış soğan, sarımsak, biber koyulur. Bütün bunlar Çon köjöye özel tadı katıp başka yemekleri arasından ayırtır. Bazı özellikleri onu bizim naurız kojeden ayırır.

Önce pişirilen ve şimdi de sofralarda görülebilen yemeklerden biri Köçödür. Önceden bu yemeği pişirmek için mısır, darı veya buğday kurutulurdu. Bundan sonra taneler bir kaba koyulup biraz su katılarak kabuklardan temizlenene kadar karıştırılırdı. Ezilmiş taneler büyük elekten geçirilirdikten sonra 5-6 saat için suda bırakılırdı. Kırgızistan’ın bazı bölgelerinde bu usul şimdiye kadar kullanılır.

Bugünkü gıda üretimine gelince tahılın (arpa, darı, buğday) gerekli miktarda üretildiğini söylemek gerek. Bu gerçekten her ev hanımı için çok sevindirici bir şey. Hazır taneleri kullanarak farklı yemekler pişirilebilir, köçö dahil olmak üzere.

Kazana su döküp zevke göre tuz, darı koyulur ve kısık ateşte hazır olana kadar pişirilir.

Suyu bulunan bardağa un veya yulaf un koyulup topakları bırakmadan karıştırılmalı ve kazana koyulmalıdır. 20-25 dakika içinde kaynatılmalı. Hazır yemek gerek soğuk gerekse sıcak halinde kullanılmalıdır. Kefir veya süzme (ekşimik) katılabilir. Bu yemek yılın herhangi mevsiminde yapılır.